Sensoren maken achteruitgang inzichtelijk

Leefstijlmonitoring, dat was de oorspronkelijke term. ‘Maar dat zorgde voor veel discussie’, vertelt Andrea Nijhuis (adviseur leren & veranderen bij Vilans). ‘Met verschillende instanties hebben we hierover gesproken en daar kwam uit uit dat ‘leefpatroonmonitoring’ beter past. Het gaat om wat er verandert in het patroon van iemand op een dag.’

Beginnende dementie

Wat is het nu precies? Feitelijk gaat het om sensoren die in een woning worden geplaatst. Die geven inzicht in iemands leefpatroon en kunnen afwijkingen herkennen. ‘Je kunt dan zien wat het oplevert en hoe het tot verbeteringen lijkt’, zegt Andrea. ‘Het is een misverstand dat overal camera’s hangen. Er is geen beeld. Alleen sensoren, die vangen signalen op. En dit alles kan alleen met instemming van de client. Vaak wordt het ingezet bij beginnende dementie. Bij vergevorderde dementie kan het als het past.’

Mensen die zorg moeilijk toelaten

Betina Marijnissen (wijkverpleegkundige en digicoach bij Surplus) is heel enthousiast over het technische hulpmiddel. Ze zet het in voor verschillende cliënten. ‘Het is juist voor alle doelgroepen geschikt. Aan het begin van de zorg kun je iemands leefpatroon volgen en kun je heel goed diens achteruitgang zien. Ook voor mensen die zorg moeilijk toelaten.’ Als voorbeeld geeft ze een man die zorg kreeg vanwege een gebroken heup. Hij wilde zo snel mogelijk van die zorg af. ‘Dat vond ik goed, mits we leefpatroonmonitoring zouden inzetten. Dat vond hij fijn. We hoefden niet langs te komen, want het ging goed, en tegelijkertijd wisten we hoe het met hem ging.’

Expertise bij de verpleegkundigen

Bij dementie is het wel extra waardevol om inzicht te krijgen, legt Thijs Mutsaers (innovatieadviseur bij Surplus) uit. ‘Maar we laten de expertise bij de verpleegkundigen in de wijk. We bouwen op hun expertise, zij zien de cliënten en stellen voor om het in te zetten. Het kan ook om mensen met een niet aangeboren hersenletsel gaan, met een psychiatrische achtergrond, verwaarlozing of verslaving.’

Vaak of minder vaak naar toilet

Veel handen aan in de lucht voor vragen. Een van de deelnemers heeft in een notitieblok de voor- en nadelen geschreven. Verschillende deelnemers willen weten hoe het precies werkt. Marijnissen: ‘Het is een deursysteem, met een blokje en een magneetje, en op een andere plek een kastje. Als je ergens voorbijloopt, dan vangt een kastje een signaal op. Als iemand vaker of minder vaak naar het toilet gaat, of onderbrekingen heeft tijdens het slapen, dan geeft systeem dat aan.’ Het uitlezen van informatie doet het systeem. Bij grote afwijkingen krijgt de verpleegkundige een melding. Familieleden kunnen specifieker in de data kijken. Zo wordt het eigen netwerk betrokken. Mutsears: ‘Het is geen actief alarm, dit is voor het monitoren van aftakeling op de lange termijn.’

De grootste uitdaging is dat veel implementatie zorgmedewerkers terughoudend zijn, vertelt Marijnissen. ‘Maar met goede uitleg, kun je daarop inspelen. Het helpt om het ontzorgen van collega’s te benadrukken.’

Toolkit

Aan het einde van de sessie geeft Xandra van Megen (ontwerper digitale zorg bij Vilans) uitleg over de toolkit van leefpatroonmonitoring. In deze toolkit komen de verschillende fases aan bod om de monitoring te implementeren. Bij elke fase zit een korte introductie en voorbeelden uit de bestaande praktijk. ‘De toolkit is voor iedereen beschikbaar op de kennisbank van Vilans.’ Nijhuis: ‘Je hoeft ’m niet helemaal door te nemen. Haal uit de toolkit wat je nodig hebt.’

Naast de toolkit voor monitoring zijn er ook toolkits voor de bedsensor en de medicijnspenser. Er wordt gewerkt aan eentje voor beeldzorg.